22 Nisan 2009 Çarşamba

Guney Afrika`da secimler...

Bugun tatildi, cunku secim vardi burda.Sabah saatlerinde fransiz ev arkadasim Gweanel ile birlikte kaldigimiz eve 1 dakika uzakliktaki bir okula gittik ve oy kullanacak baska bir guney afrikali arkadasimiz ile bir sure secim kuyrugunda bekledik...

Burda secim surecleri de tabiki bizimkinden cok farkli yasaniyor..Turkiyede oldugu gibi partiler sokaklari reklam ve gurultu kirliligine bogmuyorlar,,partiler sessiz sakin bir edayla direklere ilistirilmis ufak a2 boyutu posterlerle oy vermeye davet ediyor halki..bu arada bu secimlere 40 tane parti katilmis durumda.

Bu surecte secimler adeta sonucu bilinen, heyecansiz ritueller gibi..
Neredeyse herkes(istemeyenler dahil) Zuma`nin(ANC baskani) basa gececegini biliyor.

Alternatif partiler, alternatif olma gorevlerini yerine getirmek icin varlar sanki, kazanamayacaklarini cok iyi biliyorlar..

Aslinda burda surec biraz karisik..
Kisaca Guney Afrika tarihini ozetlemek belki de bu sureci anlamamiza fayda saglayacaktir ve ANC sayfasindan aldigim bilgileri size ozet ceviriler halinde aktarmaya calisacagim..

1652 yilinda Hollanda`li beyazlar Guney Afrika topraklarina ilk kez ayak basarlar.
Afrika kralliklari beyazalar karsisinda yenilgiye ugrasalar dahi 200 yil kadar bagimsiz yasarlar..

Fakat 1860`da Ingilizler buyuk atli ordulari ile Guney Afrika`ya gelir ve kontrolu ele almaya calisir.

Farkli Afrika kabilelerinden olusan kralliklar, Ingilizler ile uzun sure savasirlar ve 1900 civarlarinda teker teker yenilerek kurulan somurge devletin kontrolu altina girerler.

Ve malesef bu devlet yapisi sadece beyazlarin hakkini tanimakta ve siyahlarin hakkini yok saymaktadir.

1867 elmasin, 1886 ise altinin kesfedildigi yillardir..Bu yillarda maden isletmelerinin patronlari kendi madenlerinde calisacak ucuz ve cok sayida insan gucune ihtiyac duymaktadirlar. Ve bu surecte yasalar ve vergiler Afrikalilarin topraklarini birakmasini saglayacak sekilde tasarlanmaktadir.

1913` te cikan toprak yasasi sonucu bir cok aile topraksiz kalmistir ve bu yasa dahilinde Afrikalilarin toprak alimi, satimi ve kullanimi(rezervler haric) engellenmistir.Ve bu yasa sonucu yereller icin yoksulluk ve aclik donemi baslamistir.

Iste bu surecte Afrikalilar kendi haklari ve ulkeleri icin savasmak icin yeni bir yol bulmak zorundadirlar ve bu arayisin sonucu olarak 1912`de ANC (African National Congress)kurulur. Turkce cevirisi Afrika Ulusal Kongresi olan bu parti yerel afrikalilarin demokratik alanda mucadele vermek icin attiklari ilk adimdir.

Ve toprak yasasi sonucu yoksul dusen afrika halki, maden ocaklarinda ve beyazlarin topraklarinda calismak zorunda birakilmistir.

Maden ocaklarinda calisanlarin bir kismi Johannesburg`un icine yerlesmistir, bir kismi ise gocmen olarak ocaklarda calisip uzakta yasayan ailelerinin yanina gidip gelmistir.

Fakat cikan gecis yasasi ile madenlerde ve topraklarda calisan bu siyah halkin hareketleri kontrol altina alinir ve islerini bitirmeden isten ayrilmalari ve grev yapmalari engellenmeye calisilir.

1919`da ANC bu yasaya karsi bir kampanya baslatmis ve 1920 ise maden iscilerinin grevine destek vermistir.

Kimi ANC liderleri militan hareketlere destek vermek yerine Ingilizlerle yasalari geri cekmeleri yonunde gorusmelerin dogru oldugunu savunur ve ANC`nin 1914`te toprak yasasina ve 1919`da afrika halkinin haklarinin taninmasina dair yaptigi gorusme basvurulari Ingilizler tarafindan goz ardi edilir.

1920 lerde sendikalar ve sosyalist organizasyonlar siyah iscileri harekete gecirmeye calisirlar.Ve Uluslararasi Sosyalist Dernegi ile diger sosyalist organizasyonlar 1921`de Komunust Parti`nin kurulusunu saglarlar.Ve Komunust Parti irksal temellere dayanmayan ilk politik organizasyon olarak kurulur.

1920`ler boyunca devlet politikalari gittikce daha fazla irkci ve acimasiz olmaya baslar. Siyahlarin surekli ucuz islerde calisan yeteneksiz isciler olarak kalmasi saglanir ve yukselmeleri engellenir.

1930 ve 1940 lar siyahlarin hak talepleri ve Afrikaner diye adlandirilan Hollandali beyazlarin kendi uluslarini insaa etme surecleri ile gecer. Afrikaner toplumunun asiri irkciligi karsisinda Afrikalilar,Hintliler ve melezler bir ittifak olustururlar.

1944`te ANC`nin genclik kollari kurulur ve Nelson Mandela, Walter Sisulu ve Oliver Tambo`nun liderlik ettigi bu genclik hareketi Afrika ulusculugu fikrine dayanir.Bu fikre gore afrika halki kendi ozgurlugunu kendi savasimiyla kazanacaktir ve buyuk kitlelerin militan mucadelerine destek vermeye calisirlar.

1940`larda sehirlerde siyah nufus hizla artar ve bu insanlar madenlerde ve fabrikalarda calisirlar. ANC icinde olusan bu genclik kolunun militan fikirleri, kisa zamanda sehirdeki artmakta olan siyah nufusun destegini kazanir.

Bu genclik kollari, bir program hazirlayarak calisanlari greve,boykota ve meydan okumaya cagirirlar.Bu ANC tarafindan kabul edilir ve bu program 1950`de karsi koyma kampanyasina(Defiance Campaign)onculuk eder.

Ve 1950`lerde bu kampanya ile apartheid donemine karsi buyuk bir direnis hareketi insa edilir.
Apartheid donemi bildiginiz gibi beyazlarin irkciligi yasalar dahilinde uyguladigi donemdir.
Beyazlarin siyah ve diger irklardan ustun goruldugu ve ayricaliklara sahip oldugu bu donemde fotograflardan da anlasilacagi uzere gunluk hayatin her alaninda bu vurguya rastlanmaktadir.
Fotograftaki bankin uzerinde 'SADECE BEYAZLAR' yazmaktadir.